Οι τιμές αρχίζουν να πέφτουν. Οι καθυστερήσεις των στεγαστικών δανείων αρχίζουν να ανεβαίνουν. Οι προγραμματιστές καταρρέουν και άλλοι σταματούν να εργάζονται σε σπίτια που δεν μπορούν πλέον να πουλήσουν.
Όταν δημοσιοποιηθούν τα τελευταία στοιχεία για τις τιμές των κατοικιών για το Ηνωμένο Βασίλειο αυτή την εβδομάδα, όλοι θα αναζητούν σημάδια ότι η αγορά αρχίζει να καταρρέει. Αλλά υπάρχει μια αγορά για την οποία θα πρέπει να ανησυχούμε πολύ περισσότερο – την αμερικανική.
Υπάρχουν πολλά σημάδια σοβαρής ύφεσης στα ακίνητα στις ΗΠΑ, με τις πωλήσεις κατοικιών να πέφτουν για 12 συνεχόμενους μήνες, το πιο αδύναμο σύνολο αριθμών για περισσότερο από μια δεκαετία. Όποιος πιστεύει ότι αυτό είναι καθαρά αμερικανικό θέμα κοροϊδεύει τον εαυτό του.
Εάν η αγορά των ΗΠΑ καταρρεύσει, θα οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση και αυτό θα κυματίσει σε όλο τον κόσμο. Εάν υπάρξουν απώλειες στα στεγαστικά δάνεια, θα απειληθεί η σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Θα καθορίσει τι θα κάνει η Federal Reserve με τα επιτόκια, επηρεάζοντας την οικονομία κάθε χώρας. Το 2008, η κατάρρευση της αγοράς ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου πυροδότησε μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Έχει ξαναγίνει, και μπορεί να ξανασυμβεί.
Με τα επιτόκια να τετραπλασιάζονται τον τελευταίο χρόνο, η βρετανική αγορά ακινήτων δεν φαίνεται ακριβώς υγιής. Η Rightmove ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι οι τιμές των κατοικιών έχουν σταματήσει, με τα πιο αδύναμα μεγέθη από τότε που το διαδικτυακό πρακτορείο άρχισε να συγκεντρώνει στοιχεία. Το Royal Institution of Chartered Surveyors ανέφερε ότι η αγορά ήταν στην πιο αδύναμη από το 2009. Ακόμα κι έτσι, δεν πρόκειται για καταστροφή, τουλάχιστον όχι ακόμη. Οι τιμές είναι σταθερές και δεν πέφτουν ακόμη, ή τουλάχιστον όχι πολύ σημαντικά.
Είναι μια πολύ διαφορετική εικόνα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Σε πολλές μεγάλες πόλεις, οι τιμές πέφτουν πλέον σε απόλυτες τιμές. Στο Σαν Φρανσίσκο, όπου συγκεντρώνονται πολλές από τις τεχνολογικές απολύσεις, μειώθηκαν κατά 7% φέτος. Στο Όκλαντ μειώνονται κατά 4,5% και στη Νέα Υόρκη κατά 1%.
Εν τω μεταξύ, με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια επιθετικά και με τον πληθωρισμό να αρνείται πεισματικά να τεθεί υπό έλεγχο, οι προοπτικές είναι όλο και πιο ζοφερές. Είναι αλήθεια ότι τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή έδειξαν ότι οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν τον Ιανουάριο, αλλά μετρημένες σε ετήσια βάση εξακολουθούν να είναι μειωμένες κατά σχεδόν ένα τέταρτο σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δεν είναι ακόμα συντριβή, αλλά είναι πολύ κοντά σε ένα.
Αυτό που θα συμβεί με τις τιμές των κατοικιών θα κάνει τη διαφορά μεταξύ του αν υπάρχει σκληρή ή ήπια προσγείωση. Η Fed προσπαθεί να σχεδιάσει μακράν το πιο δύσκολο κόλπο στον εγχειρίδιο των κεντρικών τραπεζών. επιβράδυνση της οικονομίας και επαναφορά του πληθωρισμού υπό έλεγχο, χωρίς όμως να προκαλέσει ύφεση πλήρους κλίμακας.
Ακούγεται αρκετά απλό, αλλά είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί στην πράξη. Αυτό που θα συμβεί στην αγορά κατοικίας θα αποδείξει το κλειδί για το αν θα πετύχει ή θα αποτύχει. Εάν η αγορά ακινήτων σταθεροποιηθεί, αλλά παραμείνει γενικά σταθερή για ένα χρόνο, τότε η καταναλωτική ζήτηση θα εξασθενήσει ελαφρώς και δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα χειρότερο από μια ήπια επιβράδυνση.
Εάν οι τιμές πέσουν, θα είναι μια διαφορετική ιστορία, με τη ζήτηση να καταρρέει και μια ολικής κλίμακας ύφεση όλα αλλά αναπόφευκτη. Και αν οι ΗΠΑ μπουν σε ύφεση,το ίδιο θα κάνει και η υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία– γιατί η Αμερική είναι το μόνο πράγμα που την εμποδίζει.
Στη συνέχεια, μια κατάρρευση στέγης θα κυματίσει στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Υπάρχουν 18 τρισεκατομμύρια δολάρια (15 τρισεκατομμύρια λίρες) ανεξόφλητου χρέους στεγαστικών δανείων στην αγορά των ΗΠΑ, σε σύγκριση με 14 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2007 στην κορύφωση της τελευταίας έκρηξης. Οι κανόνες για τα στεγαστικά δάνεια σημαίνουν ότι είναι πολύ πιο εύκολο να απομακρυνθείτε απλά από τα χρέη σας από ό,τι στο Ηνωμένο Βασίλειο. Χάνετε το σπίτι σας και το πιστωτικό σας αποτέλεσμά σας ξεπερνά, αλλά εάν η αξία του ακινήτου σας πέσει σημαντικά, μπορεί να είναι μια ελκυστική επιλογή.
Ακόμη χειρότερα, και παρά την αυξημένη νομοθεσία, τα στεγαστικά δάνεια εξακολουθούν να συσκευάζονται και να πωλούνται σε όλο τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, η φερεγγυότητα του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υγεία της στεγαστικής αγοράς. Εάν αρχίσει να καταρρέει, θα μπορούσε εύκολα να καταρρίψει τράπεζες, hedge funds και διαχειριστές κεφαλαίων – και αυτό θα πλήξει πολύ σκληρά την υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία.
Τέλος, θα καθορίσει τη νομισματική πολιτική, για να μην αναφέρουμε το πιθανό αποτέλεσμα των επόμενων προεδρικών εκλογών. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια κατά άλλη μια ποσοστιαία μονάδα το πολύ και στη συνέχεια να αρχίσει να χαλαρώνει ξανά. Αλλά αν οι τιμές των κατοικιών καταρρεύσουν, όλα τα στοιχήματα είναι εκτός λειτουργίας.
Ο Τζερόμ Πάουελ, ο πρόεδρος της Fed, πιστεύει ότι είναι δουλειά του να σώσει την αγορά ή θα θέσει ως προτεραιότητα τον έλεγχο του πληθωρισμού; Ή θα αντιστρέψει αμέσως την πορεία του και θα μειώσει δραματικά τα επιτόκια για να σώσει την αγορά, φοβούμενος να επαναλάβει τα λάθη του 2007 και του 2008;
Και ακόμα κι αν το έκανε, μπορεί μια κατάρρευση ιδιοκτησίας να ανατραπεί μόλις ξεκινήσει ή θα μετατραπεί σε πανικό πλήρους κλίμακας; Κανείς δεν έχει την πιο αμυδρή ιδέα, συμπεριλαμβανομένης, κατά πάσα πιθανότητα, της ίδιας της Fed. Ένα όμως είναι σίγουρο. Θα είναι πολύ ακατάστατο.
Το χρηματιστήριο στοιχηματίζει ότι θα είναι μια τέλεια εκτελεσμένη soft landing, αλλά είναι touch and go. Ήταν η αγορά κατοικίας των ΗΠΑ που ξεκίνησε το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008, με τα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου να γίνονται άσχημα, προκαλώντας τραπεζικές καταρρεύσεις σε κάθε μεγάλη οικονομία.
Όλοι παρακολουθούμε προσεκτικά τις τιμές των κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο – αλλά αυτή τη στιγμή είναι μια ταλαντευόμενη αμερικανική αγορά που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία.