Σημαντικές Απαντήσεις για το Διαδίκτυο
Ο,τι πιθανό ή απίθανο μπορεί να ρωτήσει κάποιος για τη δομή, τη χρήση, την ορολογία και την ιστορία του. Πότε δημιουργήθηκε, ποιος το διοικεί, ποιοι το πληρώνουν, πόσοι είναι οι χρήστες, ποιες χώρες είναι συνδεδεμένες, πόσο στοιχίζει η σύνδεση.
1. Τι είναι το Διαδίκτυο; Το Internet είναι απλώς ένα μέρος, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα για να διασυνδεθούν μεταξύ τους όλα τα δίκτυα του πλανήτη! Κάθε πανεπιστήμιο έχει ένα τοπικό, ιδιωτικό δίκτυο, όπως επίσης και κάθε εταιρεία, οργανισμός κλπ. Το Internet παρέχει τις διαδικασίες και τη δυνατότητα να διασυνδεθούν τα δίκτυα αυτά, επιτρέποντας στους χρήστες τους να έχουν πρόσβαση, πέρα από αυτή που τους παρέχει το τοπικό δίκτυο του οργανισμού τους. Συνεπώς, το Internet δεν προσθέτει περιεχόμενο στα ήδη υπάρχοντα δίκτυα, αλλά έναν τρόπο να γίνουν αυτά προσβάσιμα και από άλλα σημεία του πλανήτη.
2. Πότε δημιουργήθηκε;
Ο πρόγονος του Internet, το ARPANET, δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από το Advanced Research Projects Agency (ARPA) των ΗΠΑ με στόχο τη διασύνδεση των υπολογιστικών δικτύων. Στα τέλη του 1970 υιοθετήθηκε από το Πεντάγωνο των ΗΠΑ και οι πρώτοι υπολογιστές συνδέθηκαν το 1980, ενώ το 1983 τυποποιήθηκε και επισημοποιήθηκε η λειτουργία του δικτύου.3. Γιατί δημιουργήθηκε; Αρχικός στόχος του ARPA ήταν η διασύνδεση των υπολογιστικών δικτύων, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα χρήσης υπολογιστών σε ευρύτερες περιοχές. Σκοπός των αμερικανών στρατιωτικών ήταν η κατασκευή ενός δικτύου, το οποίο δεν θα κατέρρεε σε περίπτωση καταστροφής μερικών κόμβων του, κάτι που επιτυγχάνεται από τη σημερινή χρήση του Internet. Σήμερα, το δίκτυο καλύπτει οποιοδήποτε θέμα, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά σταθερότητας που τέθηκαν στην αρχή.
4. Ποιος το διοικεί; Κανένας (φαινομενικά)! Το Internet απλώς διασυνδέει τα δίκτυα, οπότε στην πράξη υπεύθυνος για τη χρήση του Internet είναι ο διαχειριστής κάθε επιμέρους δικτύου. Υπάρχει μια κεντρική επιτροπή, το Network Information Center (NIC), η οποία διανέμει τις διευθύνσεις, αλλά ο ρόλος της δεν είναι διοικητικός. Η επιτροπή απλώς διευκολύνει τη διαχείριση πρακτικών θεμάτων.
5. Ποιος το προσφέρει; Ολα τα δίκτυα που είναι διασυνδεμένα σε αυτό, καθένα για τους χρήστες του!
6. Ποιος το πληρώνει; Λίγο- πολύ όλοι μας και από λίγο! Προκειμένου να συνδεθεί, ένα δίκτυο πληρώνει τη γραμμή που το ενώνει με κάποιον κόμβο του δικτύου. Οι χρήστες του δικτύου αυτού και κατ’ επέκταση του Internet πληρώνουν στο δίκτυο (ή επιχορηγούνται, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των πανεπιστημίων), οπότε με τον τρόπο αυτόν καλύπτονται τα έξοδα για όλη τη διασύνδεση στο δίκτυο.
7. Τελικά πίσω από αυτά είναι οι ΗΠΑ και οι στρατιωτικές υπηρεσίες; Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Αλλά το Internet έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, ώστε σε καμία περίπτωση δεν μπορεί (πιθανόν) να χαρακτηριστεί ότι είναι στρατιωτικό ή ότι διοικείται από τις ΗΠΑ (αν και εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των υπολογιστών).
8. Γιατί γράφεται με κεφαλαίο «Ι»; Επειδή είναι το ευρύτερο πλανητικό Διαδίκτυο που έχει υπάρξει ποτέ στη Γη, το γράφουμε με κεφαλαίο για να το διαχωρίσουμε από τα άλλα, μικρότερης κλίμακας διαδίκτυα.
9. Εχει άλλες ονομασίες; Στα αγγλικά, εκτός του όρου «Internet», συναντάται με τον όρο «Net». Στα ελληνικά το αναφέρουμε «Δίκτυο» ή «Διαδίκτυο».
10. Πόσοι υπολογιστές είναι συνδεδεμένοι; Τελευταίες μελέτες ανεβάζουν τον αριθμό αυτόν σε περίπου 20 εκατομμύρια (Ιούλιος 1997).
11. Πόσοι χρήστες υπάρχουν; Επειδή υπάρχει ασυμφωνία έρευνας, είναι δύσκολο να δοθεί απάντηση στην ερώτηση. Ενας αριθμός που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα κατά προσέγγιση είναι κοντά στα 100 εκατ. χρήστες.
12. Στην Ελλάδα; Τον Ιανουάριο του 1997 ήταν περίπου 10.000 υπολογιστές, ενώ οι χρήστες πρέπει να υπερβαίνουν τις 40.000 (χωρίς να έχουμε συγκεκριμένη μελέτη για αυτό).
13. Πόσες χώρες είναι συνδεμένες; Εχουν αναφερθεί συνδέσεις από 120 χώρες. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Αλβανία και τα Σκόπια.
14. Με τι ρυθμούς μεταβάλλονται τα στατιστικά; Ραγδαίους! Οι υπολογιστές αυξάνονται με ρυθμούς που μερικές φορές πλησιάζουν και το 90% ετησίως, ενώ οι χρήστες αυξάνονται και αυτοί με παρόμοιους ρυθμούς. Στην Ελλάδα οι αριθμοί είναι ακόμη μεγαλύτεροι, αφού η έκρηξη έγινε πολύ αργότερα από ό,τι σε άλλες χώρες. Αλματώδη αύξηση φυσικά έχουμε και σε επιμέρους δραστηριότητες μέσα στο δίκτυο.
15. Τι είναι το TCP / ΙΡ; Σημαίνει Transmission Control Protocol / Internet Protocol και πρόκειται για το πρωτόκολλο με βάση το οποίο συνδέονται οι υπολογιστές στο Internet.
16. Τι σημαίνει ΙΡ address; Κάθε υπολογιστής στο Internet έχει έναν ξεχωριστό αριθμό, ο οποίος αποτελείται από τέσσερις φυσικούς αριθμούς (0-255 ο καθένας) … Για παράδειγμα ο 150.140.5.25 είναι μια ΙΡ adress, η οποία αντιστοιχεί στο socrates. ceid. upatras.gr
17. Τι είναι και τι σημαίνουν τα ονόματα των υπολογιστών; Επειδή οι άνθρωποι απομνημονεύουν με μεγαλύτερη ευκολία ονοματικούς προσδιορισμούς από ό,τι αριθμούς, με ένα σύστημα που ονομάζεται DNS (Domain Name System) αντιστοιχίστηκαν οι ΙΡ adresses με λέξεις. Ετσι, καλώντας το socrates. ceid. upatras. gr το DNS προσφέρει την ΙΡ adress, δηλαδή 150.140.5.25, με την οποία και γίνεται η σύνδεση. Τα ονόματα αυτά συνήθως περιέχουν και πληροφορίες για την προέλευση του υπολογιστή (το gr).
18. Υπάρχουν διαφοροποιήσεις όσον αφορά τα δικαιώματα που έχουν συγκεκριμένοι υπολογιστές και χρήστες; Το TCP / ΙΡ αντιμετωπίζει όλους τους υπολογιστές του Διαδικτύου ισότιμα. Συνεπώς, όλοι οι υπολογιστές είναι ίσοι στο Internet, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, το λειτουργικό τους σύστημα κλπ. Οι διαχειριστές των επιμέρους δικτύων του Internet μπορούν βέβαια να καθορίσουν τα δικαιώματα των υπολογιστών του Διαδικτύου, επιτρέποντας ή και απαγορεύοντας πρόσβαση σε συγκεκριμένους υπολογιστές, αυτό όμως δεν έχει να κάνει με το Internet, αλλά με τα επιμέρους δίκτυα.
19. Τι είναι τα διάφορα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται στο Δίκτυο και ποια η λειτουργία τους; Επειδή το Internet διασυνδέει πλήθος διαφορετικούς υπολογιστές, έπρεπε να βρεθούν τρόποι για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους με καθορισμένο τρόπο. Τα διάφορα πρωτόκολλα παρέχουν συγκεκριμένους κανόνες για τη διασύνδεση των υπολογιστών στο Internet, καθώς βέβαια και για τη χρήση των ποικίλων υπηρεσιών του.
20. Τι χρειάζετα από πλευράς hardware για τη σύνδεση; Για μια τυπική σύνδεση με το Internet απαιτείται υπολογιστής που να έχει τη δυνατότητα να χειριστεί κάποιο modem. Το modem (επίσης απαραίτητο για τη σύνδεση) είναι η συσκευή αυτή που επιτρέπει το να χειριστεί κάποιος το τηλεφωνικό δίκτυο του ΟΤΕ προκειμένου να μεταφέρει δεδομένα υπολογιστών. Με τον υπολογιστή, το modem, καθώς και την τηλεφωνική γραμμή θα μπορέσει να συνδεθεί με κάποιον υπολογιστή εταιρείας, η οποία παρέχει πρόσβαση στο Internet.
21. Τι χρειάζετα από πλευράς software; Στην απλούστερη των περιπτώσεων, ένα απλό πρόγραμμα επικοινωνίας είναι αρκετό για την πρόσβαση στο Internet. Αν βέβαια υπάρχουν αυξημένες απαιτήσεις, θα πρέπει να προμηθευτεί ο ενδιαφερόμενος και άλλα προγράμματα, ειδικά για τον υπολογιστή, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένες υπηρεσίες. Στο ίδιο το Internet υπάρχουν τα προγράμματα για διευκόλυνση, τα οποία παρέχονται και δωρεάν ή αποτελούν τμήματα λειτουργικών συστημάτων.
22. Αυτά είναι όλα όσα χρειάζονται; Σε ό,τι αφορά το hardware και το software, ναι. Αυτό που μένει είναι η συμφωνία με κάποια εταιρεία, η οποία μπορεί να δώσει πρόσβαση στο Internet, διαθέτοντας ένα λογαριασμό (account) στους υπολογιστές της. Οι εταιρείες αυτές ονομάζονται Internet Services Providers (ή Internet Providers) και υπάρχουν αρκετές τέτοιες, έχοντας μάλιστα και κόμβους σε πολλές πόλεις.
23. Στην πόλη δεν υπάρχει Internet Provider! Πώς επιτυγχάνεται η πρόσβαση; Στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να ερωτηθούν οι γνωστές εταιρείες αν σκοπεύουν να εγκαταστήσουν κόμβο στην πόλη και πότε. Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε θα χρειαστεί να προσαρμοστεί ο ενδιαφερόμενος είτε σε υπεραστικά τηλεφωνήματα είτε στη χρήση Hellas Pac του ΟΤΕ, η οποία παρέχει τη δυνατότητα σύνδεσης με υπολογιστές σε χαμηλότερο κόστος από ό,τι με απευθείας κλήση.
24. Επιβάλλεται η ύπαρξη UNIX στον υπολογιστή για να συνδεθεί; Κατηγορηματικά όχι! Το UNIX είναι το λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι υπολογιστές του Διαδικτύου, οι οποίοι ανήκουν σε διάφορες εταιρείες και οργανισμούς. Κατά πάσα πιθανότητα το χρησιμοποιεί και ο Internet Provider που επιλέχθηκε, αλλά αυτό είναι δικό του θέμα. Στον υπολογιστή του χρήστη το λειτουργικό είναι καθαρά δική του επιλογή.
25. Ποιοι τύποι συνδέσεων υπάρχουν; Για απλούς χρήστες η σύνδεση είναι μέσω shell account: η SLIP και η ΡΡΡ. Στα shell accounts, χρησιμοποιούνται και συνδέσεις ψευδο-SLIP και ψευδο-ΡΡΡ, για παροχή συγκεκριμένων λύσεων. Για μεγαλύτερες απαιτήσεις σε ταχύτητα και χρήση, θα πρέπει να καταφύγει ο user στη μισθωμένη γραμμή.
26. Τι είναι η σύνδεση μέσω shell account και τι προσφέρει; Ο χρήστης συνδέεται με τον Internet Provider του με ένα απλό πρόγραμμα επικοινωνιών. Για τη χρήση των υπηρεσιών του Internet Provider ο πελάτης χειρίζεται τα προγράμματα του Internet Provider του. Αυτό σημαίνει ότι στην πράξη χρησιμοποιεί άμεσα τον υπολογιστή τού παροχέα του (γίνεται τερματικό του), ενώ όλες οι διαδικασίες γίνονται στο λειτουργικό σύστημα του Provider. Διαθέτει ολοκληρωμένες δυνατότητες πρόσβασης και χρήσης του Διαδικτύου, αν και ο περιορισμός στα προγράμματα του host δεν είναι πάντα πρακτικός. Είναι πάντως η οικονομικότερη λύση πρόσβασης.
27. Τι είναι SLIP σύνδεση και τι προσφέρει; Με αυτή τη σύνδεση ο υπολογιστής τού χρήστη αποκτά από τον Provider δική του ΙΡ adress και γίνεται υπολογιστής του Internet. Μπορούν να συνδεθούν με αυτόν χρήστες από το υπόλοιπο Internet, αντιμετωπίζοντάς τον ως πραγματικό υπολογιστή Διαδικτύου. Τα προγράμματα για τις διάφορες υπηρεσίες δεν τρέχουν πλέον στον host, αλλά στον ίδιο τον υπολογιστή του χρήστη, κάτι που σημαίνει πως ο ίδιος ο χρήστης πρέπει να προμηθευτεί τα απαραίτητα προγράμματα για τη χρήση κάθε υπηρεσίας, κατάλληλα για το λειτουργικό σύστημα και τον υπολογιστή που διαθέτει (τα προγράμματα τις περισσότερες φορές βρίσκονται στο ίδιο το Internet).
28. Τι είναι ΡΡΡ σύνδεση και τι δυνατότητες προσφέρει; Η σύνδεση αυτή σε ό,τι αφορά τον απλό χρήστη είναι πανομοιότυπη με τη σύνδεση SLIP. Ως νεότερο πρωτόκολλο έχει κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με τη SLIP σύνδεση και γενικά πρέπει να προτιμάται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχουν σημαντικές διαφορές.
29. Τι διαφορά έχει η static από την dynamic ΡΡΡ σύνδεση; Με τη static σύνδεση, κάθε φορά που επιτυγχάνεται σύνδεση με το Internet, ο υπολογιστής έχει μια συγκεκριμένη διεύθυνση και κάποιον ονοματικό προσδιορισμό. Στην περίπτωση της dynamic σύνδεσης, σε κάθε σύνδεση εκχωρείται διαφορετικό ΙΡ. Με τις dynamic συνδέσεις επιτυγχάνεται οικονομία στα ΙΡ, αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστεί το ΙΡ κάποιου χρήστη υπολογιστή.
30. Τι είναι ψευδο-SLIP και τι ψευδο-ΡΡΡ σύνδεση; Χρησιμοποιώντας ειδικά προγράμματα σε κάποιο shell account, μπορεί να ξεγελαστεί ο υπολογιστής, ότι διαθέτει ο χρήστης SLIP / ΡΡΡ σύνδεση, χωρίς να έχει όμως πραγματική ΙΡ adress. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίς να χρησιμοποιούνται πολλές ΙΡ adresses, μπορούν πολλοί χρήστες να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα των SLIP / ΡΡΡ συνδέσεων με μικρότερο κόστος.
31. Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οι συνδέσεις με μισθωμένες γραμμές; Από εταιρείες που επιθυμούν μόνιμες συνδέσεις με το Internet και απαιτείται αυξημένη ανάγκη μεταφοράς δεδομένων.
32. Πόσο στοιχίζει η σύνδεση; Εξαρτάται από την εταιρεία και από τον τρόπο σύνδεσης, πάντως με 50.000 – 60.000 δρχ. ( σήμερα 250-400 ευρώ) τον χρόνο μπορεί να επιτευχθεί η απαιτούμενη σύνδεση.
33. Η σύνδεση και η χρήση απαιτεί μεγάλη γνώση πάνω στους υπολογιστές; Πριν από μερικά χρόνια οι γνώσεις πάνω σε υπολογιστές θα ήταν πολύτιμες. Σήμερα, με την είσοδο ανθρώπων που δεν έχουν καμία σχέση με υπολογιστές τα πράγματα έχουν γίνει πολύ απλά, καθιστώντας τη χρήση του Internet τόσο εύκολη όσο και την εκμάθηση ενός απλού προγράμματος των Windows.
34. Η γνώση της ορολογίας είναι απαραίτητη πριν από την πρώτη σύνδεση; Η γνώση αποκτιέται με τη συνεχή επαφή με τον κυβερνοχώρο και καθώς τα πράγματα έχουν απλοποιηθεί τόσο, η παραπάνω ενέργεια καθίσταται περιττή.
35. Ποιες είναι οι υπηρεσίες που παρέχει το Διαδίκτυο; Πολλές και διάφορες! Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ανταλλαγή απόψεων για πλήθος θέματα, αρχεία και προγράμματα, άμεση επικοινωνία με άλλους χρήστες, ο World Wide Web με κείμενα, ήχο και εικόνα κλπ.
36. Μόνο αυτές υπάρχουν; Πολλές! Είναι αναρίθμητες!
37. Η δημιουργία καινούργιας υπηρεσίας γνωστοποιείται αμέσως; Τα νέα στο Internet διαδίδονται αστραπιαία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, υπάρχουν στο Internet οι κατάλληλες διαδικασίες για τη γρήγορη πληροφόρηση αλλά και για την εκμάθησή της.
38. Τι είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Πρόκειται για τη δυνατότητα ανταλλαγής μηνυμάτων με κάθε χρήστη του Internet, όπου και αν βρίσκεται αυτός, με τη χρήση της ηλεκτρονικής διεύθυνσής του.
39. Πώς σχηματίζεται και τι σημαίνει η ταχυδρομική διεύθυνση ενός χρήστη; Σε κάθε σύστημα ο χρήστης έχει ένα μοναδικό όνομα. Συνδυάζοντας αυτό με το γεγονός ότι κάθε σύστημα έχει επίσης μοναδικό όνομα στο Internet (π.χ. tselikis@ceid. upatras.gr) προκύπτει η ταχυδρομική διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Internet. Κάθε μήνυμα που προορίζεται για τη διεύθυνση αυτή θα φτάσει στον συγκεκριμένο χρήστη και μόνο σε αυτόν.
40. Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Με ειδικά προγράμματα, τα επονομαζόμενα mailers, που υπάρχουν για όλα τα συστήματα.
41. Τι μπορώ να λάβω με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Από απλά μηνύματα ως και ολόκληρα αρχεία και προγράμματα.
42. Οι χρήστες e-mail πρέπει να έχουν το ίδιο πρόγραμμα για να επικοινωνούν; Οχι! Τα πρωτόκολλα φροντίζουν ώστε να γίνουν όλα με συμβατό τρόπο.
43. Είναι δυνατή και η επικοινωνία και με τον «πλανητάρχη;» Βεβαίως, αφού και ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ταχυδρομική διεύθυνση στο Internet (president@ whitehouse. gov).
44. Σε περιπτώσεις παρενόχλησης μέσω e-mail ποια προστασία παρέχεται; Αρχική κίνηση είναι μια διαμαρτυρία στον διαχειριστή συστήματος του χρήστη που ενοχλεί. Ο διαχειριστής ανάλογα με την πράξη μπορεί να αποκλήσει την πρόσβαση του χρήστη! Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή σε ενέργειες που μπορεί να προσβάλουν και να εκνευρίσουν τους παραλήπτες των μηνυμάτων.
45. Τι είναι το mailing list; Χρησιμοποιώντας ειδικά προγράμματα (listservers), τα οποία τρέχουν σε συγκεκριμένους υπολογιστές του Διαδικτύου, χρήστες από όλο το Internet γράφονται συνδρομητές σε ομάδες με κοινά ενδιαφέροντα. Στη συνέχεια και μέσω του e-mail κάθε μέλος μπορεί να διατυπώσει την άποψή του για ένα θέμα, την οποία θα στείλει και στον listserver, ο οποίος με τη σειρά του θα τη διανείμει σε όλα τα μέλη. Ετσι, έχουμε τη διεξαγωγή συζητήσεων μέσω του e-mail, με τη συμμετοχή πολλών χρηστών.
46.Τι είναι η υπηρεσία telnet; Μας επιτρέπει να συνδεθούμε σε άλλους υπολογιστές αν έχουμε σ’ αυτούς λογαριασμό.
47. Πώς αξιοποιείται η υπηρεσία telnet; Μια χρήση της υπηρεσίας αυτής είναι για αυτούς που έχουν λογαριασμό σε πολλούς υπολογιστές ανά τον κόσμο. Αντί να χρησιμοποιούν το τηλέφωνο με διεθνείς κλήσεις, με σκοπό να συνδεθούν σε αυτούς, μπορούν να χρησιμοποιούν τις γραμμές του Internet. Επίσης αξιοποιείται και σε υπηρεσίες που απαιτούν αλληλεπίδραση από τον χρήστη (π.χ., σε παιχνίδια).
48. Τι είναι η υπηρεσία FTP; Μεταφέρει αρχεία από έναν υπολογιστή του Internet σε κάποιον άλλον.
49. Τι είναι το anonymous FTP; Πολλοί υπολογιστές διαθέτουν πλήθος αρχείων ελεύθερα στους χρήστες του Internet. Με τον τρόπο αυτόν μπορεί να προμηθευθεί κανείς χρήσιμα αρχεία και shareware προγραμμάτων από το Internet.
50. Τι είναι το Usenet; Είναι οι ηλεκτρονικές διασκέψεις του Internet. Υπάρχουν χιλιάδες ομάδες για οποιαδήποτε θέματα, στα οποία κάθε χρήστης μπορεί να διατυπώσει την άποψή του, μια ερώτηση ή ανακοίνωση, την οποία έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν όλοι οι χρήστες του Internet και να εκφέρουν κατόπιν τη γνώμη τους. Με τη διάσκεψη αυτή διεξάγονται συζητήσεις, λύνονται απορίες και γνωστοποιούνται ανακοινώσεις σε όλο το Internet.
51. Τι θέματα συζητούνται στο Usenet; Τα πάντα! Υπάρχουν περισσότερες από 20.000 ομάδες που καλύπτουν θέματα για υπολογιστές, επιστήμες, ψυχαγωγία, πολιτική, αισθησιασμό και πολλά άλλα. Κάθε χρήστης θα βρει στο Usenet κάτι που τον ενδιαφέρει σίγουρα.
52. Πώς δίδεται η πρόσβαση στα μηνύματα του Usenet; Υπάρχουν αρκετοί Usenet servers σε όλο το δίκτυο. Η πιο πρόσφορη όμως και η ταχύτερη λύση είναι αυτή του Usenet server του ίδιου του Internet Provider που χρησιμοποιείται, αφού λογικά αυτός είναι ο πλησιέστερος Usenet server.
53. Οι συζητήσεις του Usenet είναι ελεύθερης συμμετοχής; Usenet σημαίνει ελευθερία! Κάθε χρήστης μπορεί να συμμετάσχει ανεμπόδιστα στις συζητήσεις του Usenet, αρκεί να επιδεικνύει σεβασμό στους βασικούς κανόνες καλής συμπεριφοράς και διαλόγου.
54. Τι είναι το World Wide Web; Πρόκειται για μια υπηρεσία που παρέχει πλήθος πληροφοριών με σελίδες σε διάφορους servers. Οι σελίδες αυτές περιέχουν κείμενο σε hypertext μορφή καθώς και multimedia στοιχεία (ήχος, εικόνα, βίντεο κλπ.). Η hypertext μορφή επιτρέπει στον χρήστη να μεταβεί από μια Web σελίδα σε άλλη, επιλέγοντας απλώς ένα link που τις συνδέει. Επίσης οι mutlimedia δυνατότητες της υπηρεσίας την καθιστούν ιδανική για ελκυστική παρουσίαση πληροφοριών καθώς και ισχυρό εργαλείο marketing.
55. Λόγω της ύπαρξης γραφικών και ήχου ο τρόπος πρόσβασης μέσω γραφικού περιβάλλοντος, όπως τα Windows, είναι μοναδικός; Οχι αποκλειστικά. Αν θεαθούν οι σελίδες του Web σε text περιβάλλον, αυτές χάνουν σημαντικά από την ελκυστικότητά τους. Συνεπώς το γραφικό περιβάλλον είναι αυτό που συνιστάται στο Web.
56. Υπάρχουν αρκετά προγράμματα για την πρόσβαση στο World Wide Web. Ποιο είναι προτιμότερο και πώς κρίνεται το καλύτερο; Πράγματι υπάρχουν αρκετά προγράμματα για πρόσβαση στο Web, με διαφορετικές δυνατότητες και χαρακτηριστικά, όπως είναι το Netscape, το Internet Explorer, το Mosaic κ.ά. Τα προγράμματα που επιλέγονται πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζουν τα νέα χαρακτηριστικά της γλώσσας του Web (HTML) ώστε να παρατηρούνται οι σελίδες με πλήρη χαρακτηριστικά, καθώς και να υποστηρίζονται οι νέες τεχνολογίες που εμφανίζονται. Αλλωστε το Web είναι σχετικά μια νέα υπηρεσία, η οποία μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί, οπότε έχει αρκετό δρόμο μπροστά του και τα προγράμματά του πρέπει να παρακολουθούν την εξέλιξη αυτή. Τέλος, σημαντικό στοιχείο κατά την επιλογή ενός προγράμματος για πρόσβαση στο Web είναι οι δυνατότητες που προσφέρει και αυτό σε άλλες υπηρεσίες (π.χ. e-mail, Usenet κ.ά).
57. Μπορεί να έχει ο χρήστης δική του σελίδα στο Web; Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι Internet Providers παρέχουν τη δυνατότητα στους χρήστες να τοποθετήσουν τη δική τους σελίδα στον Web server του Internet Provider. Ανάλογα με το μέγεθος της σελίδας και τον provider κυμαίνεται το κόστος, το οποίο μπορεί να είναι και δωρεάν, για σχετικά μικρής έκτασης σελίδες.
58. Τι είναι οι μηχανές αναζήτησης στο Web; Το Web περιέχει πολλές σελίδες και η μεγάλη δυσκολία είναι πώς θα εντοπίσει τις σελίδες που περιέχουν στοιχεία που ενδιαφέρουν. Οι μηχανές αναζήτησης καταγράφουν τα περιεχόμενα των σελίδων του Web, οπότε μπορεί πλέον να αναζητηθεί ένα θέμα σε μια τέτοια μηχανή και αυτή να επιστρέψει τις σελίδες που περιέχουν στοιχεία για αυτό το θέμα.
59. Τι είναι το JAVA και το VRML; Τι χρειάζεται για να θεαθούν; Οπως προαναφέρθηκε, το World Wide Web είναι μια υπηρεσία που συνεχώς εξελίσσεται. Το JAVA και το VRML είναι απλώς δύο νέες τεχνολογίες, οι οποίες προσθέτουν νέες δυνατότητες στις σελίδες του Web. Με το JAVA μπορεί να εκτελεσθούν διάφορες εφαρμογές στον Web server, με τη δυνατότητα για δημιουργία ολοκληρωμένων εφαρμογών στο Web. Για την προβολή του JAVA και του VRML χρειάζονται προγράμματα για το Web που να τα υποστηρίζουν όπως το Netscape 4.0.
60. Τι είναι το Gopher; Κατά κάποιον τρόπο είναι ο πρόγονος του World Wide Web. Πρόκειται για ένα σύστημα όπου η πληροφορία παρουσιάζεται με τη χρήση ιεραρχικού μενού, το οποίο οδηγεί σε συγκεκριμένο περιεχόμενο. Υπάρχει δυνατότητα για σύνδεση από Gopher server σε Gopher server, με τη χρήση κατάλληλων επιλογών, όπως και στο Web, δεν παρέχεται ωστόσο multimedia περιβάλλον.
61. Τι είναι το Talk; Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που επιτρέπει την άμεση και σε πραγματικό χρόνο (real time) επικοινωνία δύο χρηστών του Internet. Συγκεκριμένα, αφού επιτευχθεί η σύνδεση μεταξύ των δύο χρηστών, αυτά που γράφει ο ένας εμφανίζονται στην οθόνη του άλλου και αντίστροφα.
62. Τι είναι το IRC (Internet Relay Chat); Ενώ το Talk μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επικοινωνία δύο χρηστών, με το IRC έχουμε άμεση και σε πραγματικό χρόνο επικοινωνία μεταξύ πολλών χρηστών του Internet. Συγκεκριμένα, οι χρήστες συνδέονται σε διάφορους IRC servers του κυβερνοχώρου και στη συνέχεια, αφού επιλέξουν το κανάλι με το θέμα συζήτησης που επιθυμούν, καταγράφουν τις απόψεις τους μεταφέροντάς τες στις οθόνες των άλλων χρηστών, οι οποίοι βρίσκονται στο ίδιο κανάλι με αυτούς.
63. Τι είναι το Finger; Είναι μια σχετικά απλή υπηρεσία, η οποία δίνει πληροφορίες για το κατά πόσον ένας χρήστης είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο ή όχι, καθώς και πότε έγινε η τελευταία του σύνδεση. Χρησιμοποιείται είτε για να διαπιστωθεί αν ένας χρήστης βρίσκεται στο δίκτυο, προκειμένου να επικοινωνήσει κάποιος μαζί του με Talk, είτε απλώς για πληροφόρηση.
64. Τι είναι το WAIS; Πρόκειται για τα αρχικά των λέξεων Wide Area Information Server και είναι μια προσπάθεια οργάνωσης του χάους των διαθέσιμων πληροφοριών του Internet ώστε να διευκολυνθεί η αναζήτηση και ανάκτησή τους. Πρακτικά είναι μεγάλες βάσεις δεδομένων για διάφορα θέματα, που επιτρέπουν εύκολη αναζήτηση πληροφοριών.
65. Τι είναι το WHOIS; Πρόκειται για βάσεις οι οποίες περιέχουν πληροφορίες για τους χρήστες και τους οργανισμούς που συμμετέχουν στο Internet. Βασική ιδέα είναι η δυνατότητα εύρεσης στοιχείων για κάποιον χρήστη του Internet του οποίου το όνομα είναι γνωστό. Στην πράξη όμως δεν υπάρχουν πάντα θετικά αποτελέσματα, αφού όλοι οι χρήστες του Internet δεν κάνουν πάντα αισθητή την παρουσία τους στο δίκτυο.
66. Παιχνίδια έχει το Internet; Πώς θα μπορούσε να μην έχει; Στο Internet μπορεί να συμμετάσχει κανείς σε πλήθος παιχνιδιών, ενώ τις περισσότερες φορές τίθεται αντιμέτωπος με άλλους χρήστες του δικτύου τους οποίους ούτε καν γνωρίζει! Σκάκι, τάβλι, adventures και πολλά άλλα παιχνίδια προσφέρονται για ευχάριστη ώρα.
67. Είναι χρήσιμο για την εκπαίδευση; Παρέχοντας αμέτρητες πληροφορίες (και μάλιστα με άμεση ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις) το Internet αποτελεί ιδανικό βοήθημα για τον μαθητή και τον φοιτητή. Κανένα βιβλίο ή εγχειρίδιο δεν μπορεί να έχει την άμεση ενημέρωση και την πληροφόρηση που μπορεί να προσφέρει το Internet.
68. Στον επαγγελματικό τομέα μπορεί το Internet να φανεί χρήσιμο; Το Internet παρέχει πληροφορίες που μπορεί να φανούν χρήσιμες σε κάθε επαγγελματία. Ο δικηγόρος θα βρει αναφορές σε διάφορους νόμους ή δίκες, ενώ μπορεί να αναλύσει μια υπόθεση σε ειδικά σημεία του δικτύου. Ο γιατρός θα ενημερωθεί άμεσα για τις τελευταίες εξελίξεις στην επιστήμη του, το ίδιο και ο μηχανικός, ο μαθηματικός, ενώ όλοι οι επαγγελματίες έχουν άμεση ενημέρωση για διεθνείς ευκαιρίες απασχόλησης.
69. Σε περίπτωση σύνδεσης μέσω Internet σε υπολογιστές του εξωτερικού ή αν στέλνω μηνύματα e-mail στο εξωτερικό, η χρέωση είναι υπεραστική; Στον ΟΤΕ ο χρήστης πληρώνει το κόστος της σύνδεσης για την τηλεφωνική κλήση από τον τόπο που καλεί ως τον τόπο που βρίσκεται το τηλέφωνο του provider που χρησιμοποιεί. Από εκεί και πέρα δεν επιβάλλει καμία περαιτέρω χρέωση. Συνεπώς, αν καλέσει τον Internet Provider με αστική κλήση, το κόστος της σύνδεσης περιορίζεται σε αυτήν της κλήσης σαν να καλεί και να συνομιλεί με έναν οποιονδήποτε συνδρομητή του ΟΤΕ στην απόσταση αυτή ανεξάρτητα από το πού θα συνδεθούμε στη συνέχεια μέσω του Internet.
70. Τι είναι τα MUDs; Πρόκειται για το ακρωνύμιο του όρου Multi-User Dungeons και αναφέρεται σε προγράμματα που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση πολλών χρηστών μεταξύ τους μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον. Στην πράξη χρησιμοποιούνται κυρίως για παιχνίδια και αποτελούν μια από τις δημοφιλέστερες μορφές ψυχαγωγίας στο Internet. Υπάρχουν άνω των 500 MUDs στο Internet, στα οποία μπορεί να συνδεθεί κάποιος με τη χρήση της υπηρεσίας Telnet και να παίξει. Τα περισσότερα είναι RPGs (Role Playing Games) όπου μπορεί να δημιουργήσει ο χρήστης τον δικό του χαρακτήρα, κινούμενος στο δίκτυο, μαζεύοντας αντικείμενα, αντιμετωπίζοντας εχθρούς και παγίδες κλπ. Ανάλογα με τον MUD server στον οποίο θα συνδεθεί ο χρήστης, μπορεί να βρεθεί σε έναν διαστημικό σταθμό, στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου ή οπουδήποτε αλλού επιτρέπει η φαντασία του.
71. Τι σημαίνει το σύμβολο; Αυτό είναι ένα «smiley» ή «emoticon», όπως αλλιώς ονομάζεται. Καθώς η επικοινωνία στο Internet διεξάγεται συνήθως με τη χρήση του γραπτού κειμένου, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος για να αναπαρίστανται τα συναισθήματα που ενδεχομένως συνοδεύουν ένα μήνυμα και συχνά επηρεάζουν το νόημά του. Υπάρχει λοιπόν ένας μεγάλος κατάλογος από τέτοια σύμβολα που κάνουν ακριβώς αυτή τη δουλειά. Π.χ., το :-D. σημαίνει «γελάω δυνατά», το κ.ο.κ. Αυτά μαθαίνονται με την πάροδο του χρόνου on line.
72. Κάποιες περίεργες λέξεις σε μηνύματα του Internet που δεν φαίνονται να έχουν συγκεκριμένο νόημα, τι σημαίνουν; Πράγματι οι χρήστες του Internet έχουν μια μανία με τις συντομογραφίες και τα ακρωνύμια. Κατά πάσα πιθανότητα η περίεργη λέξη που συναντά ο χρήστης θα είναι είτε κάποιος τεχνικός όρος είτε κάτι από το Internet Jargon (δικτυακή διάλεκτος αργκό). Π.χ.
CU: είναι η φωνητική απόδοση της έκφρασης «See You», που σημαίνει «τα λέμε» και χρησιμοποιείται συνήθως στο τέλος ενός μηνύματος ή μιας συνομιλίας.
ΙΜΟ: από το «In My Opinion» και σημαίνει «κατά τη γνώμη μου».
ΙΜΗΟ: από το «In My Humble Opinion» και σημαίνει «κατά την ταπεινή μου γνώμη».
IOW: από το «In Other Words» και σημαίνει «με άλλα λόγια».
ROTFL: από το «Rolling On The Floor Laughing» και σημαίνει «έχω σκάσει στα γέλια».
ΤΙΑ: από το «Thanks In Advanced» και σημαίνει «ευχαριστώ εκ των προτέρων» χρησιμοποιείται για να κλείνει μηνύματα στα οποία ο χρήστης ερωτά ή ζητεί κάτι.
RTFM: από το «Read The Fu… Manual», χρησιμοποιείται ως μια όχι ιδιαίτερα ευγενική προτροπή σε κάποιον να πάψει να κάνει χαζές ερωτήσεις και να ρίξει μια ματιά στο όποιο «Εγχειρίδιο Χρήσης».
Υπάρχουν πολλά τέτοια ακρωνύμια που χρησιμοποιούνται στο Internet, τα οποία μαθαίνονται με τον καιρό και την εμπειρία.
73. Είναι δυνατόν ένας χρήστης να βλέπει βίντεο και να ακούει ήχο μέσω Internet; Είναι αλήθεια. Η υπηρεσία η οποία ονομάζεται World Wide Web επιτρέπει, όταν δουλεύει ο χρήστης σε γραφικό περιβάλλον, να μεταφερθεί κινούμενη εικόνα ή και ήχος αν διαθέτει κάρτα ανάλογη. Ωστόσο δεν είναι αναμενόμενο να προβληθεί μια κινηματογραφική υπερπαραγωγή ή να ακουστεί η Συμφωνία αρ. 9. Τα αρχεία ήχου και εικόνας έχουν συνήθως πολύ μεγάλο μέγεθος και, επί του παρόντος, αφενός οι ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων στο Internet και αφετέρου οι ταχύτητες που μπορούν να επιτευχθούν με το modem δεν είναι τόσο μεγάλες ώστε να επιτραπεί σε κάποιον μέσο χρήστη να δει κινούμενη εικόνα ή να ακούσει ήχο σε πραγματικό χρόνο χωρίς καμιά υπερβολική καθυστέρηση. Μπορεί βεβαίως και γίνεται στην πράξη, αφορά κυρίως animation (κινούμενα σχέδια) ή μικρά βίντεο και σύντομα ακουστικά μηνύματα. Ωστόσο οι ταχύτητες σύνδεσης στο δίκτυο αυξάνονται συνεχώς (υπάρχουν νέα ήδη ταχειών συνδέσεων όπως το ISDN), ενώ αναπτύσσονται διαρκώς νέα προγράμματα που επιτρέπουν τη συμπίεση των δεδομένων. Οι εξελίξεις στον τομέα αυτόν είναι ραγδαίες.
74. Η τηλεφωνική συνδιάλεξη μέσω του Internet είναι δυνατή; Και αυτό είναι αλήθεια, καθώς υπάρχουν προγράμματα όπως το Iphone που κάνουν ακριβώς αυτή τη δουλειά, ενώ υπάρχουν και προγράμματα για τηλεδιασκέψεις, ταυτόχρονη δηλαδή μετάδοση εικόνας και ήχου ώστε να βλέπει ο χρήστης αυτόν με τον οποίο συνομιλεί. Εξακολουθούν πάντως να ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη ερώτηση.
75. Γιατί στο e-mail κατά την αποστολή μηνυμάτων από Ελληνα σε Ελληνα η γραφή είναι σε λατινικούς χαρακτήρες; Αυτά είναι τα λεγόμενα «Greeklish» και πρόκειται για μια πονεμένη ιστορία! Το πρωτόκολλο που χειρίζεται το e-mail μεταξύ των Unix συστημάτων είναι κατασκευασμένο ώστε να αποδέχεται 7-bit ASCII, κείμενα, τα οποία περιλαμβάνουν τα γράμματα της λατινικής αλφαβήτου, τους αριθμούς και κάποια σύμβολα που υπάρχουν στο πληκτρολόγιο όπως η τελεία, το κόμμα, το θαυμαστικό κλπ. Για να απεικονισθούν τα ελληνικά στους υπολογιστές χρησιμοποιούμε 8-bit ASCII, ένα πιο εκτεταμένο δηλαδή σύνολο χαρακτήρων όπου τις θέσεις των λατινικών γραμμάτων έχουν πάρει τα ελληνικά. Και για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα, χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικά σύνολα χαρακτήρων (κωδικοσελίδες): το 437 προκειμένου να παρατηρούνται τα ελληνικά στο DOS ή στο UNIX και το ΕΛΟΤ ή 928 στα Windows.
Το πρόβλημα είναι ότι όταν ένα μήνυμα ξεκινήσει από ένα UNIX σύστημα και ταξιδέψει στο Internet, για να φθάσει σε ένα άλλο Unix, πρέπει να είναι σε 7-bit ASCII, ειδάλλως δεν θα φθάσει καθόλου ή θα φθάσει με ακατανόητα σύμβολα. Τον πρώτο καιρό λειτουργίας του Internet στην Ελλάδα, όταν χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά shell accounts σε Unix συστήματα, ο χρήστης ήταν αναγκασμένος να γράφει με λατινικούς χαρακτήρες γιατί απλώς δεν μπορούσε να στείλει ελληνικούς μέσω του δικτύου.
Με τη διάδοση της χρήσης των SLIP και ΡΡΡ συνδέσεων που επιτρέπουν να δουλεύει κανείς στο δίκτυο κάτω από γραφικό περιβάλλον χρησιμοποιώντας κάποιο ανάλογο πρόγραμμα e-mail που αποδέχεται 8-bit χαρακτήρων, μπορεί να στείλει ένα μήνυμα στα ελληνικά. Αν ο παραλήπτης διαθέτει κάποιο ανάλογο πρόγραμμα, τότε θα το διαβάσει κανονικά (αν έχει τη σωστή κωδικοσελίδα). Αν όμως προσπαθήσει να το διαβάσει με κάποιο Unix mailer ή δεν έχει ρυθμίσει σωστά το δικό του πρόγραμμα, τότε θα λάβει μια σειρά ακατανόητα σύμβολα. Καθώς λοιπόν πολλοί χρήστες εξακολουθούν να διαχειρίζονται το e-mail τους κάτω από shell accounts, με προγράμματα Unix, αν θέλουν να είναι σίγουροι ότι το mail τους θα φθάσει στον προορισμό του και θα είναι κατανοητό, είναι καλύτερα να το γράψουν με λατινικούς χαρακτήρες.
76. Πόσο ασφαλής είναι η χρήση του Internet; Μπορεί κάποιος να μπει με άλλο όνομα ή να διαβάσει άλλου το mail; Η συντριπτική πλειονότητα των συστημάτων στα οποία ο χρήστης συνδέεται για να αποκτήσει πρόσβαση στο Internet είναι σύστημα Unix, ασχέτως αν δουλεύει σε γραφικό περιβάλλον. Τα συστήματα Unix, ακριβώς επειδή φιλοξενούν πολλούς χρήστες ταυτόχρονα, είναι κατασκευασμένα με αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας. Κάθε χρήστης έχει ένα μοναδικό UserID και έναν απόρρητο κωδικό πρόσβασης (password) που πρέπει να δοθεί προτού επιτραπεί η σύνδεση στο σύστημα. Εχει επίσης τον δικό του προσωπικό χώρο στον δίσκο του συστήματος όπου αποθηκεύονται τα αρχεία που ανήκουν σε αυτόν και τα μηνύματα του e-mail που λαμβάνει, στο οποίο κανένας άλλος δεν μπορεί να μπει και να τα διαβάσει. Ο κωδικός πρόσβασης είναι απόρρητος και κρυπτογραφείται αυτόματα, οπότε κανένας δεν μπορεί να τον βρει, δεν υπάρχει δηλαδή καταγεγραμμένος πουθενά. Αν λοιπόν προσέχει ο χρήστης και ακολουθεί τους κανόνες αναφορικά με την επιλογή και τη χρήση του password του, τότε είναι ασφαλής.
77. Τι πρέπει να προσέχει ένας χρήστης με την επιλογή του password; Υπάρχουν πολλοί βασικοί κανόνες:
α. Να μη δίνεται το password σε κανέναν και για κανένα λόγο.
β. Το password δεν φαίνεται στην οθόνη όταν πληκτρολογείται, αν όμως ο χρήστης βρίσκεται μπροστά σε κόσμο την ώρα που συνδέεται στο δίκτυο, πρέπει να είναι προσεκτικός.
γ. Το password να αλλάζει συχνά.
δ. Το password δεν πρέπει να είναι εύκολο να μαθευτεί ή να μαντευθεί, όπως κάποιος αριθμός ταυτότητας, ημερομηνίες γέννησης, διευθύνσεις κλπ.
ε. Τα ασφαλέστερα passwords είναι αυτά που συνδυάζουν κεφαλαία και πεζά γράμματα με αριθμούς και ειδικούς χαρακτήρες του πληκτρολογίου (! @#$%&*).
στ. Το password δεν πρέπει να καταγράφεται πουθενά και να μην είναι κάτι προφανές (ημερομηνία γέννησης πχ.)
78. Τι σημαίνει FAQ; Πρόκειται για τα αρχικά των λέξεων Frequently Asked Questions. Είναι μια συλλογή των πιο κοινών ερωτήσεων και απαντήσεων σχετικά με κάποιο θέμα, οι οποίες κυκλοφορούν υπό την μορφή λίστας στο δίκτυο, για ό,τι πιθανό ή απίθανο μπορεί να ρωτήσει κάποιος νέος και όχι μόνο χρήστης.
79. Μπορεί να κάνει κάποιος ό,τι θέλει στο Internet αφού δεν υπάρχει κεντρική αρχή; Οχι! Ηδη από τη δεκαετία του ’70 κυκλοφορούν τα λεγόμενα AUPs (Acceptable Use Policies) που περιγράφουν ποια είναι η αποδεκτή χρήση των υπολογιστικών δικτύων. Πέρα από αυτά, κάθε Internet Provider έχει τους δικούς του κανονισμούς λειτουργίας, τους οποίους ο χρήστης αποδέχεται αυτόματα με την εγγραφή του.
80. Και αν παραβιαστούν αυτοί οι κανόνες; Το πιθανότερο είναι ο υπεύθυνος του site, μέσω του οποίου συνδέεται ο χρήστης, να προβεί σε συστάσεις, ενώ μπορεί να φθάσει ως και στο σημείο της διακοπής του συμβολαίου του.
81. Πώς μπορεί να βρεθεί αν ένας οργανισμός είναι συνδεδεμένος στο Internet; Δεν υπάρχει απλός ή αξιόπιστος τρόπος. Το πιο εύκολο είναι να ερωτηθεί κάποιος που γνωρίζει σχετικά. Εναλλακτικά, μπορεί να δοκιμαστεί το Whois database στο DDN NIC κάνοντας telnet στη διεύθυνση nic. ddn. mil, δίνοντας whois στο login prompt και μετά την εντολή host, ακολουθούμενη από το όνομα της εταιρείας ή του οργανισμού που αναζητείται.
82. Πώς μπορεί να βρεθεί η e-mail adress ενός συγκεκριμένου προσώπου; Και εδώ δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος απλός και απόλυτα αξιόπιστος, ακριβώς επειδή διαρκώς το Internet επεκτείνεται και οι χρήστες του αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς, ενώ πολλοί έχουν λογαριασμούς μέσω εταιρειακών ή ακαδημαϊκών accounts. Για μια περιγραφή των μεθόδων που υπάρχουν μπορεί να ενημερωθεί κανείς από το αντίστοιχο FAQ στέλνοντας e-mail στη διεύθυνση mail-server@rtfm.mit.edu και γράφοντας στο κείμενο του μηνύματος τη φράση send usenet/news. answers/finding-addresses.
83. Μπορεί κάποιος να παραποιήσει στοιχεία του αποστολέα στο e-mail; Ναι, είναι δυνατόν να αποσταλεί ένα μήνυμα e-mail με παραποιημένα στοιχεία του αποστολέα, γεγονός που απαιτεί καλή γνώση του Unix, αλλά συνήθως δεν περνάει απαρατήρητο από έμπειρο μάτι.
84. Μπορεί κάποιος να στείλει mail στον Αϊ-Βασίλη; Βέβαια, αν πρώτα τού έχει στείλει mail στη διεύθυνση Santa@north. pole. org.
85. Στο Internet διακινείται πορνογραφικό υλικό; Στο Internet μπορεί κανείς να βρει οτιδήποτε και σε μια μεγαλούπολη αρκεί να ξέρει πού να ψάξει. Οπως και στην πραγματική ζωή, έτσι και στο Internet όποια κακή χρήση ή κατάχρησή του αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο και όχι τον κανόνα.
86. Είναι ασφαλές για ένα παιδί να κυκλοφορεί στο Internet χωρίς επίβλεψη; Είναι τόσο ασφαλές όσο και το να κάθεται μπροστά σε μια τηλεόραση με το τηλεκοντρόλ στο χέρι.
87. Η αγοραπωλησία είναι δυνατή στο Internet; Βεβαίως, ειδικά μάλιστα με τη χρήση του World Wide Web.
88. Εχει ακουστεί ότι στο Internet είναι συνδεδεμένα μηχανήματα που πωλούν Coca-Cola. Το γεγονός αυτό αληθεύει; Περίπου. Σε κάποια πανεπιστήμια των ΗΠΑ οι φοιτητές έχουν συνδέσει τα μηχανήματα που πωλούν αναψυκτικά χρησιμοποιώντας ειδικά προγράμματα με το δίκτυο, οπότε δίνοντας μια εντολή μπορούν να δουν πόσα κουτιά Coca-Cola περιέχουν. Μπορεί αυτό να επιτευχθεί από οποιονδήποτε χρήστη, αλλά είναι μάλλον άχρηστο.
89. Εχει ακουστεί ότι κάποιος συνέδεσε μια τοστιέρα στο Internet. Το γεγονός αυτό αληθεύει; Πράγματι είχε γίνει το 1990 σε ένα συνέδριο και στα πλαίσια ενός στοιχήματος. Μπορούσε να ανοίξει ή να κλείσει το ρεύμα με μια εντολή του δικτύου.
90. Πώς είναι δυνατόν να μάθει κανείς περισσότερα για το Internet; Γενικά ο καλύτερος τρόπος να μάθει κάποιος για το Internet είναι βεβαίως η ενασχόληση με το ίδιο το Internet. Αυτό απαιτεί χρόνο, ο οποίος πολλές φορές δεν είναι διαθέσιμος. Για τις περιπτώσεις αυτές, τα βιβλία ή κάποια σεμινάρια μπορούν να βοηθήσουν ικανοποιητικά, ώστε να δοθεί μια σαφής εικόνα για το δίκτυο και για να ξεκινήσει κανείς την εργασία του με αυτό. Τέλος, ακόμη και στο ίδιο το Internet υπάρχει πλήθος πληροφοριών για τη χρήση του.
Τις ερωταπαντήσεις επιμελήθηκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Π. Σπυράκης το 28/12/1997
Σήμερα !!!
Το «ψηφιακό 24ωρο»
Μολονότι ο κυβερνοχώρος και ο Παγκόσμιος Ιστός μας παρέχουν μια φαινομενικά απεριόριστη δυνατότητα επικοινωνίας, αποθήκευσης και διακίνησης πληροφοριών, ταυτόχρονα αποτελούν έναν ανεξερεύνητο επιστημονικά και άρα αρκετά επισφαλή «τόπο» για τους χρήστες. Οσο για τη νέα ψηφιακή και διαρκώς επιτηρούμενη διαδικτυακή μας ζωή, αυτή μας προκαλεί πρωτοφανή κοινωνικά, ψυχολογικά και πολιτικά προβλήματα.
Εκατομμύρια άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη χρησιμοποιούν καθημερινά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) είτε για να δημιουργήσουν νέες σχέσεις με άγνωστους ανθρώπους είτε για να διατηρήσουν με διαφορετικό τρόπο τις ήδη υπάρχουσες. Οι περισσότεροι από όσους αρχίζουν να επισκέπτονται αυτούς τους διαδικτυακούς τόπους αποκτούν κυριολεκτικά εμμονή με αυτήν τη νέα μορφή κοινωνικής συναναστροφής, στην οποία αφιερώνουν πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου τους.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που οι σύγχρονοι ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι το μελετούν συστηματικά τα τελευταία χρόνια με στόχο να ανακαλύψουν τα πιθανά οφέλη αλλά και τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση αυτής της τεχνολογίας τόσο για τους μεμονωμένους χρήστες όσο και ευρύτερα για την κοινωνία. Ωστόσο, όπως θα δούμε, μια αυστηρά επιστημονική διερεύνηση των πολυάριθμων μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι κάθε άλλο παρά εύκολη: πολύ πριν ολοκληρωθεί η έρευνα, το αντικείμενό της έχει ήδη αλλάξει! Τα ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα απαιτούν χρόνο ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις σε αυτά τα νέα επικοινωνιακά εργαλεία τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός.
Το Διαδίκτυο (Internet) είναι σήμερα ένα πολύπλοκο δίκτυο που συγκροτείται από επιμέρους μικρότερα δίκτυα για την καταγραφή, αποθήκευση και ανταλλαγή πληροφοριών. Ανάμεσα στις πολλές υπηρεσίες οργάνωσης και πρόσβασης στις πληροφορίες του Διαδικτύου η πιο δημοφιλής υπηρεσία είναι ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web ή www), που φιλοξενεί σήμερα εκατοντάδες κοινωνικά δίκτυα (social networks).
Ενα από τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το Facebook. Ιδρύθηκε το 2004 από τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ (M. Zuckerberg), τότε φοιτητή Πληροφορικής στο Χάρβαρντ, ο οποίος το προόριζε αρχικά για μέσο επικοινωνίας και επαφής μεταξύ των αποφοίτων του Χάρβαρντ. Εξάλλου η ονομασία «Facebook» παραπέμπει στις ετήσιες επετηρίδες αποφοίτων των αμερικανικών κολεγίων. Πολύ σύντομα βέβαια ο Ζάκερμπεργκ συνειδητοποίησε -και εκμεταλλεύτηκε με το αζημίωτο!- τις δυνατότητες αυτού του νέου επικοινωνιακού συστήματος.
Σήμερα το Facebook είναι το πλέον διαδεδομένο παγκοσμίως μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με πάνω από ένα δισεκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες. Πρόκειται για ένα νέο, εύκολο στη χρήση και σχετικά οικονομικό τρόπο επικοινωνίας και ανθρώπινης επαφής που έγινε εφικτός χάρη στις τεχνολογικές εφαρμογές της σύγχρονης πληροφορικής και της επιστήμης των υπολογιστών.
Η χρήση των μέσων εξαρτάται από την προσωπικότητα
Μέσα σε μια δεκαετία, από το 2005 μέχρι σήμερα, η τυπικά αμερικανική κοινωνική συνήθεια να διατηρούν την επαφή τους -έστω και διαδικτυακά- οι απόφοιτοι ενός κολεγίου μετατράπηκε σε κυρίαρχη κοινωνική συμπεριφορά σε όλον τον πλανήτη. Τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το My Space, το Orkut και το Twitter, μετέτρεψαν τον Παγκόσμιο Ιστό σε μια πολυσύχναστη εικονική «πλατεία» όπου καθημερινά συναντώνται και επικοινωνούν με πρωτοφανή ευκολία άνθρωποι που ζουν στην ίδια γειτονιά χωρίς να έχουν συναντηθεί ποτέ, ή και στα πιο απόμακρα σημεία του πλανήτη. Ωστόσο, όπως μας υπενθυμίζουν τα πιο έγκυρα μέσα ενημέρωσης, δεν είναι όλα ρόδινα στον νέο επικοινωνιακό παράδεισο.
Οι φανατικοί επισκέπτες των κοινωνικών δικτύων εκτίθενται σε μια σειρά από λίγο-πολύ πραγματικούς κινδύνους. Για παράδειγμα, από το 2009 μια σειρά από συστηματικές μελέτες του Βρετανού γιατρού Αρικ Ζίγκμαν (Aric Sigman) έδειξαν ότι: «Η αύξηση της εικονικής επικοινωνίας μεταξύ ατόμων που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα μεταφράζεται πάντοτε, σύμφωνα με τις μελέτες που έχουμε στη διάθεσή μας, σε μια σαφή μείωση της ικανότητάς τους να αλληλεπιδρούν με την πραγματικότητα».
Εκτός όμως από την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, άλλες έρευνες διέγνωσαν στους συστηματικούς χρήστες των κοινωνικών δικτύων μια σαφή μείωση της ικανότητας συγκέντρωσης και εστίασης της προσοχής, ενώ άλλοι ειδικοί διαπίστωσαν δυσχέρειες στη σύναψη πραγματικών ερωτικών σχέσεων. Αυτές οι ερωτικές δυσλειτουργίες υποτίθεται ότι «εξηγούνται» από την υπερβολική συσσώρευση φαντασίας που επιδεικνύουν οι χρήστες του Διαδικτύου.
Ενα πρώτο σχετικά ασφαλές συμπέρασμα που προκύπτει από αυτές τις μελέτες είναι ότι ο τρόπος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται στενά με τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της ή του χρήστη: οι εξωστρεφείς προσωπικότητες τείνουν να χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή επικοινωνία για να εκφράσουν ή να αυξήσουν αυτό το χαρακτηριστικό τους. Αντίθετα, οι εσωστρεφείς χρήστες θα χρησιμοποιήσουν τις εικονικές επαφές τους ως δικαιολογία για να μειώσουν ή, σε ακραίες περιπτώσεις, για να εξαλείψουν τις πραγματικές κοινωνικές σχέσεις.
Αν τώρα λάβουμε υπόψιν ότι, σύμφωνα με αρκετές ιατρικές έρευνες, τα μοναχικά άτομα που επιδεικνύουν μια αυτιστική συμπεριφορά τείνουν να εκδηλώνουν περισσότερα προβλήματα φυσικής ή ψυχικής υγείας (όχι μόνο κατάθλιψη αλλά καρδιαγγειακές και αυτοάνοσες παθήσεις), κατανοούμε το γιατί αρκετοί γιατροί και ψυχολόγοι θεωρούν τις καταχρήσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως δυνητικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Πάντως, τέτοιες τεχνοφοβικές αντιδράσεις απέναντι στις υπηρεσίες του Παγκόσμιου Ιστού είναι απολύτως προβλέψιμες, όχι όμως πάντα δικαιολογημένες. Διότι βέβαια είναι σαφές ότι η εκρηκτική διάδοση των διαδικτυακών επαφών ήλθε να καλύψει συγκεκριμένα επικοινωνιακά κενά και ατομικά ή συλλογικά αδιέξοδα.
Ενα διαφορετικό αλλά αρκετά ενδιαφέρον πρόβλημα είναι η περιφρούρηση της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικής αυτονομίας την εποχή του Διαδικτύου. Μπορεί να ακούγεται ως παράδοξο, όμως, την ίδια στιγμή που όλοι καταγγέλλουν το τέλος της ιδιωτικής ζωής εξαιτίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα άτομα νεαρής ηλικίας και οι έφηβοι καταφεύγουν σε αυτά για να δημιουργήσουν έναν προσωπικό ιδιωτικό χώρο! Πράγματι, η λεγόμενη «ψηφιακή γενιά» έχει για το Διαδίκτυο μια εντελώς διαφορετική αντίληψη και σχέση απ’ ό,τι τα πιο ηλικιωμένα άτομα που μεγάλωσαν πριν από την εμφάνιση της νέας τεχνολογίας. Για τους νεότερους ο εικονικός-ψηφιακός χώρος αποτελεί φυσική προέκταση του πραγματικού και εισέρχονται σε αυτόν για να διευρύνουν, χωρίς χρονικούς ή χωρικούς περιορισμούς, τις πραγματικές κοινωνικές τους σχέσεις.
Οι πιο ηλικιωμένοι, αντίθετα, υιοθετούν συνήθως μια διαφορετική στρατηγική: χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να συσφίγξουν ή να επιβεβαιώσουν κάποιες σχέσεις με άτομα που ήδη γνωρίζουν, ή για να προβάλουν αυτάρεσκα τον εαυτό τους σε άγνωστα άτομα που όμως χαίρουν της διαδικτυακής εκτίμησής τους.
Η Ντάνα Μπόιντ (Danah Boyd), ίσως η πιο διάσημη ερευνήτρια της λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ανέλυσε πριν από μερικά χρόνια τα χαρακτηριστικά των μηνυμάτων που οι άνθρωποι ανταλλάσσουν κατά τη διαδικτυακή τους επικοινωνία. Οπως διαπίστωσε, πρόκειται συνήθως για τα ίδια πράγματα που συζητάμε σε ένα μπαρ: έρωτας, χρήμα-επάγγελμα, εξουσία, ανθρώπινες σχέσεις. Μολονότι αρκετά ακριβής, αυτή η κατηγοριοποίηση αποκρύπτει, ωστόσο, μια σημαντική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις ανέμελες συζητήσεις με αγνώστους στο μπαρ και στα προσωπικά δεδομένα που εκμυστηρευόμαστε στο Διαδίκτυο. Στα κοινωνικά δίκτυα τα όσα λέμε ή δείχνουμε καταγράφονται μονίμως και διαχέονται με τρόπους εντελώς απρόβλεπτους. Επιπλέον, αυτές οι ιδιωτικές πληροφορίες είναι εύκολα εντοπίσιμες και ανακλήσιμες χάρη στις πανίσχυρες μηχανές αναζήτησης του Google.
Για παράδειγμα, είναι πολύ δύσκολο να αποκρύψουμε τις ερωτικές μας «αταξίες» όταν αυτές έχουν καταγραφεί στον Παγκόσμιο Ιστό. Το φαινόμενο αυτό περιγράφεται σήμερα ως «ερωτική αναδρομή» (retrosexual). Πρόκειται για την αναζήτηση στο Facebook πρώην ερωτικών συντρόφων για να μάθουμε πώς είναι και τι κάνουν σήμερα. Με κίνδυνο αυτές οι διαδικτυακές αναζητήσεις μας είτε να ενοχλήσουν τα πρόσωπα αυτά είτε να εξοργίσουν τους σημερινούς ερωτικούς μας συντρόφους. Ισως γι’ αυτό οι περισσότεροι ειδικοί (ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι) συνιστούν στα ζευγάρια να περιφρουρούν την ιδιωτική τους ζωή στο Διαδίκτυο: ένα ζευγάρι δεν είναι καθόλου απαραίτητο να είναι και «φίλοι» στο Facebook.
Πέρα όμως από αυτά τα υποκριτικά τεχνάσματα, η ιστορία μάς διδάσκει ότι στις τεχνολογικές-κοινωνικές εξελίξεις επιστροφή δεν υπάρχει. Τα νέα κοινωνικά δίκτυα θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο που είμαστε και συνάπτουμε σχέσεις με τους άλλους. Δεν πρόκειται βέβαια για κάτι πρωτόγνωρο. Κάτι ανάλογο συνέβη και στο παρελθόν μετά την επινόηση π.χ. της σταθερής και κατόπιν της κινητής τηλεφωνίας. Ομως, πολύ πιο ανησυχητικές από την αποσάθρωση των ανθρώπινων σχέσεων είναι οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στο κυβερνο-έγκλημα, δηλαδή στη δραστηριότητα των χάκερ. Οι απομονωμένοι και ρομαντικοί «πειρατές» του Διαδικτύου, απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν μετατραπεί σε επαγγελματίες του ψηφιακού εγκλήματος. Οι άλλοτε μοναχικοί παραβάτες και ανιδιοτελείς καταστροφείς των διαδικτυακών στεγανών και των ψηφιακών εμποδίων έχουν γίνει πλέον οι καλοπληρωμένοι υπάλληλοι του οργανωμένου εγκλήματος ή των μυστικών υπηρεσιών.
Δεν υπάρχουν πια αθώοι εισβολείς ή ρομαντικοί κατασκευαστές ψηφιακών ιών. Η δράση των σημερινών χάκερ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του παγκοσμιοποιημένου, και άρα πλανητικά οργανωμένου, εγκλήματος: μια νέα τεχνολογική μαφία που υπηρετεί τις ανάγκες για κέρδος και εξουσία της παραδοσιακής μαφίας. Τελικά, όπως συνέβη και με κάθε άλλο επαναστατικό προϊόν της ανθρώπινης τεχνολογίας, η σκοτεινή πλευρά του κυβερνοχώρου αποτελεί την αναπόφευκτη αντανάκλαση του «σκότους» τόσο του δημιουργού της όσο και της κοινωνίας που οικειοποιείται αυτήν την τεχνολογία.
Η ζωή στον κυβερνοχώρο διαστέλλει τον ανθρώπινο χρόνο
Η ψηφιακή τεχνολογία, αφού ανέτρεψε την παραδοσιακή έννοια του χώρου, φαίνεται πως ανατρέπει ριζικά και την έννοια του χρόνου, όπως τουλάχιστον την ορίζαμε συμβατικά και τη βιώναμε μέχρι σήμερα, χωρίζοντας την ημερήσια διάρκειά του σε 24 ώρες. Το 2008 σχετική έρευνα της Cisco Systems, γνωστής πολυεθνικής εταιρείας η οποία σχεδιάζει και πουλά τεχνολογία και υπηρεσίες επικοινωνίας και διαδικτύωσης, διαπίστωνε ότι η «ψηφιακή» ημέρα ενός μέσου χρήστη του Διαδικτύου διαρκούσε τότε όχι 24 αλλά 36 ώρες και προέβλεπε ότι την επόμενη πενταετία η διάρκειά της θα διπλασιαζόταν. Και η πρόβλεψη αυτή όχι μόνο επαληθεύτηκε αλλά σήμερα θεωρείται μάλλον συντηρητική!
Το «ψηφιακό 24ωρο» είναι μια νέα έννοια που αναφέρεται στον χρόνο που δαπανά κάποιος όταν κάνει χρήση των πολυάριθμων υπηρεσιών του Διαδικτύου. Αυτός ο χρόνος υπολογίζεται εάν αθροίσουμε όλες τις εργασίες που εκτελούμε ταυτόχρονα όταν βρισκόμαστε στον κυβερνοχώρο. Και οι διαδικτυακές εργασίες δεν είναι λίγες, αν συνυπολογίσει κάνεις όχι μόνο τις εργασίες που εκτελεί ως «ενεργός» χρήστης (αναζήτηση πληροφοριών, πληρωμή λογαριασμών, κρατήσεις εισιτηρίων κ.ά.) αλλά και αυτές που «τρέχουν» χωρίς να χρειάζεται η ενεργός συμμετοχή του («κατέβασμα» αρχείων, ταινιών κ.ά.)
Για παράδειγμα, εάν κάποιος «σερφάρει» στο Διαδίκτυο επί μία ώρα, ενώ παράλληλα ακούει μουσική από κάποιον ιστότοπο ή «κατεβάζει» κάποιο βίντεο από το You Tube, τότε ο «ψηφιακός χρόνος» του διπλασιάζεται. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο εκρηκτικός ρυθμός ανάπτυξης της χρήσης του Διαδικτύου δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τη διεθνή οικονομική κρίση. Σε πλήρη αντίθεση μάλιστα με άλλα καταναλωτικά αγαθά, οι υπηρεσίες του Διαδικτύου είναι οι μόνες που δεν εμφανίζουν κάμψη.
Ποιος τελικά κυβερνά το Διαδίκτυο;
Ποιος δηλαδή αποφασίζει για τις δυνατότητες και τις ελευθερίες πρόσβασης στον Παγκόσμιο Ιστό; Μολονότι οι περισσότεροι από μας χρησιμοποιούν καθημερινά τις υπηρεσίες του Ιντερνετ, σπανίως θέτουμε αυτό το αποφασιστικό ερώτημα. Ενας από τους λόγους για αυτήν την εξοργιστική έλλειψη περιέργειας είναι ότι μέχρι στιγμής έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε δωρεάν πολλές διαδικτυακές υπηρεσίες. Γεγονός που, με τη σειρά του, μας δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το Διαδίκτυο ανήκει σε όλους, ότι είναι ένας οργανισμός «κοινής ωφελείας».
Στην πραγματικότητα όμως η επικράτεια του Διαδικτύου κυριαρχείται από ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες-κολοσσούς, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν η Google, η Amazon, η Facebook, κ.ά. Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουμε με ποια κριτήρια κάνουν τις επιλογές τους και πώς ακριβώς ανταγωνίζονται μεταξύ τους αυτοί οι κολοσσοί.
Το πραγματικό διακύβευμα σήμερα είναι ο έλεγχος της άυλης-ψηφιακής παραγωγής πάνω στον πλανήτη. Με άλλα λόγια, δεν είναι η συσσώρευση φυσικών πόρων, κεφαλαίου ή υπεραξίας, διότι αυτά από τα τέλη του εικοστού αιώνα έχουν πλέον εξαϋλωθεί και χρησιμοποιούνται μάλλον ως μέσο για την επιβολή της νέας πλανητικής Βιοεξουσίας. Οπως πολύ εύστοχα επισημαίνουν οι Michael Hardt και Antonio Negri στο περίφημο βιβλίο τους «Αυτοκρατορία» (εκδ. Scripta), «πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα τον θεμελιακό ρόλο της πληροφοριακής συσσώρευσης στις διαδικασίες της μετανεωτερικής πρωταρχικής συσσώρευσης και της διαρκώς αυξανόμενης κοινωνικοποίησης της παραγωγής. Με την ανάδυση της νέας πληροφοριακής οικονομίας, καθίσταται απαραίτητη μια ορισμένη συσσώρευση της πληροφορίας πριν μπορέσει να λάβει χώρα η κεφαλαιοκρατική παραγωγή».
Η σκοτεινή πλευρά του Διαδικτύου
Αν, πριν από δύο δεκαετίες, ήταν επιτρεπτό σε κάποιους ρομαντικούς τεχνοεπιστήμονες και συγγραφείς να παρουσιάζουν το Διαδίκτυο ως έναν επίγειο τεχνολογικό παράδεισο ελεύθερης επικοινωνίας και ανεξαρτησίας από οικονομικά ή εθνικά συμφέροντα, σήμερα είναι πλέον ολοφάνερο πως ο άυλος ψηφιακός κόσμος εγκυμονεί, για τους αφελείς ή τους τεχνολογικά αναλφάβητους χρήστες, εξίσου πολλές παγίδες με τον πραγματικό κόσμο. Άλλωστε, οι μέχρι χθες μοναχικοί πειρατές του παγκόσμιου ιστού, οι χάκερ, έχουν πλέον μετατραπεί σε καλοπληρωμένους υπαλλήλους του οργανωμένου εγκλήματος.
Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας τα συμπεράσματα από δύο σημαντικές διεθνείς έρευνες γύρω από τους κινδύνους που εγκυμονεί η γενικευμένη χρήση του Διαδικτύου, αποκαλύπτοντας κάποιες άγνωστες και εξαιρετικά ανησυχητικές πτυχές της ψηφιακής εγκληματικότητας. Σύμφωνα με αυτές τις έρευνες, ο κυβερνοχώρος μάς παρέχει πράγματι απεριόριστη δυνατότητα επικοινωνίας, πρόσβασης και διακίνησης κάθε ψηφιοποιημένης πληροφορίας. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί έναν ανεξερεύνητο ακόμα, και γι’ αυτό αρκετά επικίνδυνο και επισφαλή, «τόπο» για τους χρήστες.
Εξάλλου, όπως μονότονα επαναλαμβάνουν τα τεχνοφοβικά ΜΜΕ, η εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο αποτελεί πλέον την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μορφή παραβατικής και εγκληματικής συμπεριφοράς. Εκτός από την ηλεκτρονική πειρατεία, την ψηφιακή κατασκοπία, τη δημιουργία ιών ικανών να καταστρέφουν υπολογιστικά συστήματα και τις ποικίλες οικονομικές απάτες ή κλοπές που συντελούνται καθημερινά, στα «αγαθά» του Διαδικτύου θα πρέπει να συνυπολογίζονται η παιδική πορνογραφία, η ψηφιακή πορνεία και η δημιουργία αντιδραστικών ιστοσελίδων που προπαγανδίζουν τυπικά αντισυνταγματικές ιδέες, όπως π.χ. το φυλετικό, το θρησκευτικό ή το εθνικιστικό μίσος. Όσο για την οικονομική ζημιά σε άτομα ή εταιρείες από την ψηφιακή πειρατεία και από την κλοπή ή καταστροφή δεδομένων, αυτή είναι ανυπολόγιστη.
Ένα δισεκατομμύριο διαδικτυακές κλοπές από το 2003 μέχρι το τέλος του 2010 είναι ο εντυπωσιακός αριθμός αδικημάτων που προέκυψε από έρευνα της Verizon Business, μιας τεχνικής εταιρείας, η οποία εργάζεται αποκλειστικά πάνω σε θέματα ασφάλειας και τεχνολογικής ανάπτυξης για λογαριασμό της Verizon Communication, ενός αμερικανικού οικονομικού κολοσσού στις τηλεπικοινωνίες (πρόσφατα πρωταγωνίστησε σε μια ιδιαίτερα σκοτεινή και αμφιλεγόμενη συμφωνία με την Google).
Από τις 64 σελίδες της έκθεσης «2010 Data Breach Investigations Report», την οποία συνέταξαν οι ειδικοί της Verizon Business σε στενή συνεργασία με τεχνικούς των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, προκύπτει μια άκρως ανησυχητική εικόνα της κυβερνο-εγκληματικότητας: 900 εκατομμύρια παράνομες αποσπάσεις «εγγραφών» (records) συντελέσθηκαν μέχρι το 2009, ενώ στο τέλος του 2010 ο αριθμός τους θα έχει σίγουρα υπερβεί το ένα δισεκατομμύριο! Με τον όρο «record» οι ειδικοί περιγράφουν την ελάχιστη μονάδα πληροφοριών σε μια βάση δεδομένων: για παράδειγμα, σε έναν τηλεφωνικό κατάλογο, ένα «record» είναι το «πακέτο» που περιλαμβάνει όνομα, επώνυμο, αριθμό τηλεφώνου.
Αν, ωστόσο, δεν σας φαίνεται αρκετά εντυπωσιακός ο αριθμός των παραβιάσεων, ίσως βρείτε περισσότερο ενδιαφέρουσα την ποιοτική ανάλυση αυτών των ποσοτικών δεδομένων. Ετσι, από αυτές τις παραβιάσεις ή κλοπές ψηφιακών δεδομένων, το 48% του συνόλου πραγματοποιήθηκαν από άτομα τα οποία χωρίς άδεια, και για παράνομους σκοπούς, χρησιμοποίησαν το δικαίωμα πρόσβασης που είχαν στη βάση δεδομένων της εταιρείας όπου εργάζονταν. Τα υπόλοιπα ποσοστά κατανέμονται ως εξής: το 40% είναι έργο των χάκερ, το 28% οφείλεται σε στρατηγικές κοινωνικής μηχανικής ή κοινωνικής εξαπάτησης (social engineering) και το υπόλοιπο 14% είναι απόσπαση πληροφοριών με σωματική βία.
Για την τακτική απόσπασης προσωπικών δεδομένων και απόρρητων πληροφοριών, είτε από χάκερ είτε μέσω άσκησης σωματικής βίας, δεν χρειάζεται να επεκταθούμε. Όσο για τις λεγόμενες «στρατηγικές κοινωνικής μηχανικής» ή, ακριβέστερα, «κοινωνικής εξαπάτησης», οι ειδικοί εννοούν τις τεχνικές απόσπασης ή επιτήδειας αλίευσης απόρρητων δεδομένων όχι μέσω της τεχνολογίας αλλά με κοινωνικά ή ψυχολογικά τεχνάσματα: π.χ. ο διευθυντής σας σάς πιέζει να του δώσετε πληροφορίες ή κωδικούς πρόσβασης που μόνον εσείς οφείλετε να γνωρίζετε.
Συνοψίζοντας, σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της ίδιας έρευνας για το 2009, διαπιστώνει κανείς μια σημαντική μείωση των «εξωτερικών» επιθέσεων στα πληροφορικά συστήματα των εταιρειών, ενώ υπάρχει σαφής αύξηση -της τάξης του 30%- των «εσωτερικών» παραβιάσεων ή κλοπών. Συνήθως, πρόκειται για διεφθαρμένα διοικητικά στελέχη, πρώην υπαλλήλους ή εργαζόμενους δυσαρεστημένους επειδή διαισθάνονται ότι επίκειται η απόλυσή τους. Οι άνθρωποι αυτοί, επειδή συνήθως αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, χρησιμοποιούν καταχρηστικά τον κωδικό πρόσβασης -τον δικό τους ή κάποιου συναδέλφου- για να υποκλέψουν δεδομένα της επιχείρησης, με σκοπό να τα μεταπωλήσουν ή να τα καταστρέψουν.
Και είναι προφανές ότι πολύ πιο δύσκολα αντιμετωπίζεται μια εσωτερική επίθεση από έμπιστους υπαλλήλους, παρά μια εξωτερική τεχνολογική εισβολή από χάκερ, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την έκθεση: το 84%, δηλαδή η πλειονότητα όσων κλέβουν εγγραφές (records), ανήκουν σε οργανωμένες εγκληματικές ομάδες και, κατά κανόνα, δεν πρόκειται για ρομαντικούς και «αυτόνομους» χάκερ.
Μια από τις ριζικότερες αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στο κυβερνο-έγκλημα αφορά τη δραστηριότητα των χάκερ. Οι απομονωμένοι και αναρχικοί «πειρατές» του Διαδικτύου, απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν μετατραπεί σε επαγγελματίες του ψηφιακού εγκλήματος. Οι άλλοτε μοναχικοί παραβάτες και ανιδιοτελείς καταστροφείς των διαδικτυακών στεγανών και των ψηφιακών εμποδίων έχουν γίνει πλέον οι καλοπληρωμένοι υπάλληλοι του οργανωμένου εγκλήματος. Δεν υπάρχουν πια αθώοι εισβολείς ή ρομαντικοί κατασκευαστές ψηφιακών ιών. Η δράση των σημερινών χάκερ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του παγκοσμιοποιημένου, και άρα πλανητικά οργανωμένου, εγκλήματος: μια νέα τεχνολογική μαφία που υπηρετεί τις ανάγκες για κέρδος και εξουσία της παραδοσιακής μαφίας. Τελικά, όπως συνέβη και με κάθε άλλο προϊόν της ανθρώπινης τεχνολογίας, η σκοτεινή πλευρά του κυβερνοχώρου αποτελεί την αναπόφευκτη αντανάκλαση του «σκότους» τόσο του δημιουργού της όσο και της κοινωνίας που οικειοποιείται αυτή την τεχνολογία.
@Σπύρος Μανουσέλης
Terrapapers Newsletter