του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου – συγγραφέα
Ο αστερισμός Περσεύς συνορεύει με τους αστερισμούς Καμηλοπάρδαλη, Κασσιόπη, Ανδρομέδα, Τρίγωνον, Κριό, Ταύρο και Ηνίοχο.
Βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας.
Είναι ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 90° Βόρεια έως 31° Νότια. Κι ενώ είναι αμφιφανής στην Ελλάδα, είναι εντούτοις ορατός ολόκληρος, τις χειμωνιάτικες νύχτες.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ: Ο Περσέας ήταν ο μυθικός ήρωας που έσωσε την Ανδρομέδα. Παριστάνεται
ως νέος, φορώντας φτερωτά σανδάλια, να κρατά στο αριστερό του χέρι το Γοργόνειο, την κεφαλή δηλαδή της Μέδουσας και στο δεξί την άρπα, δώρο του Ερμή. ...ΦΩΤΕΙΝΟΤΕΡΟΙ ΑΣΤΕΡΕΣ: Ο αστερισμός περιλαμβάνει 158 ορατούς αστέρες [≤ 6,5]. Ο α Περσέως είναι και ο φωτεινότερος με φαινόμενο μέγεθος 1,79, είναι δε γνωστός με το όνομα Mirfak. Ο β Περσέως, γνωστός, εδώ και αιώνες, μεταβλητός δι' εκλείψεων αστέρας, έχει το ιδιαίτερο όνομα Algol. ...Ο όμικρον Περσέως ονομάζεται Atik. Ο ρ είναι μεταβλητός, ενώ ο φ [φ.μ.4,07], είναι ένας ταχέως περιστρεφόμενος αστέρας μεγάλης μάζας, περιβαλλόμενος από δίσκο αερίου, με συνοδό αστέρα σε απόσταση 1,1 αστρονομικής μονάδας [AU]. ...
ΑΛΛΑ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Επειδή τέμνεται (στο βορειοανατολικό τμήμα του) από τον γαλαξιακό ισημερινό, ο Περσεύς είναι πλούσιος σε σώματα που ανήκουν στο δικό μας Γαλαξία. Τέτοια σώματα είναι: Ο μεγάλου μεγέθους κυανόλευκος αστέρας BD+31°643, που περιβάλλεται από περιαστρικό δίσκο σκόνης διαμέτρου 2 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων! Η απόστασή του από τη Γη υπολογίζεται σε 1.100 έτη φωτός. Ο αστέρας HD 29587, που αποτελεί διπλό σύστημα με φαιό νάνο. Ο φαιός νάνος έχει μάζα 40 φορές τη μάζα του Δία. Υπάρχει ακόμη το ανοικτό σμήνος αστέρων M34 [φ.μ. 5,2] που διαθέτει έως 80 αστέρες, ενώ απέχει από τη Γη 1.400 έτη φωτός. Τα ονομαζόμενα αρχικώς h και χ Περσέως σώματα, αποδείχθηκε ότι είναι δύο εφαπτόμενα ανοικτά σμήνη [NGC 869, NGC 884] γνωστά και ως Double Cluster, δηλαδή Διπλό Σμήνος. Δύο άλλα ανοικτά αστρικά σμήνη στον Περσέα τα NGC 1528 και NGC1545, απέχουν 2.600 ε.φ. από τη Γη. Στον Περσέα υπάρχει και το πλανητικό νεφέλωμα Μ76 [Μικρός Αλτήρας, ή “Little Dumbbell Nebula"]. Το νεφέλωμα NGC 1499 [γνωστό ως «Νεφέλωμα Καλιφόρνια» από την ομοιότητα του σχήματός του με την ομώνυμη αμερικανική πολιτεία], έχει διαστάσεις περίπου 100 επί 20 έτη φωτός και απέχει περίπου 2.000 ε.φ. από τη Γη). Από τα εξωγαλαξιακά σώματα του Περσέα ξεχωρίζει το πυκνό γαλαξιακό “Σμήνος Περσέως Ι» με περισσότερους από 2.000 γαλαξίες(!!) σε απόσταση 250 ως 320 εκατομμύρια έτη φωτός από εμάς.
ΤΑ ''ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΑ'' ΠΕΡΣΕΙΔΕΣ: Οι Περσείδες είναι βροχή διαττόντων ή πεφταστέρια όπως τα λέει ο λαός. Στην πραγματικότητα δεν είναι αστέρια που «πέφτουν». Πρόκειται για μικρά κομμάτια (μέχρι και σε μορφή σκόνης) τα οποία είναι απομεινάρια του κομήτη Σουίφτ-Τάτλ και όταν εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με τεράστιες ταχύτητες καίγονται εξαιτίας της τριβής με την ατμόσφαιρα μέσα σε δευτερόλεπτα. Όποια από αυτά είναι αρκετά μεγάλα ώστε να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης ονομάζονται μετεωρίτες, ενώ όσα είναι τόσο λαμπρά που φαίνονται να σχίζουν τον ουρανό ονομάζονται βολίδες. Συνήθως στο μέγιστο της βροχής πέφτει ένα μετέωρο το λεπτό. Ονομάζονται Περσείδες, επειδή το ακτινοβόλο σημείο τους προβάλλεται στον αστερισμό του Περσέα. Φαίνεται δηλαδή σαν να έρχονται από την κατεύθυνση αυτή. Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού αυτού από τον κομήτη Σουίφτ-Τάτλ περιπλανάται στον διαπλανητικό χώρο εδώ και χίλια περίπου χρόνια αφότου εγκατέλειψε τον κομήτη. Αναφέρονται παρατηρήσεις των Περσείδων εδώ και πολλούς αιώνες, με αρχαιότερη αναφερόμενη από την Άπω Ανατολή. Μία λαϊκή ονομασία της βροχής αυτής σε Ρωμαιοκαθολικές χώρες είναι “Δάκρυα του Α. Λαυρεντίου”, καθώς στις 10 Αυγούστου τιμάται η μνήμη του μαρτυρίου του. Η αρχή της βροχής είναι ορατή από τα μέσα Ιουλίου κάθε χρόνο, με κορύφωση μεταξύ 9 και 14 Αυγούστου, όταν ο ρυθμός φθάνει τα 60 και πλέον μετέωρα ανά ώρα. Εξαιτίας της τροχιάς του κομήτη, οι Περσείδες παρατηρούνται κυρίως να διασχίζουν το Βόρειο Ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Καθώς συμβαίνει με όλους τους διάττοντες αστέρες, ο ρυθμός τους μεγιστοποιείται κατά το χρονικό διάστημα αμέσως πριν την αυγή.
Konstantinosa.oikonomou@gmail.com
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: https://www.youtube.com/watch?v=oejFGaOQ49I&t=504s
ΦΩΤΟΘΗΚΗ:
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
1 και 3 Χάρτης αστερισμού , 2. Καλλιτεχν. απεικόνιση Περσέως 4. Κυριότεροι αστέρες Περσέα 5. Αστέρας. ΜΙΡΦΑΚ 6. Αστέρας ΑΛΓΚΟΛ 7. Μ 34, 8. Μ76, 9. Νεφέλωμα ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ, 10. Τ0 Σμήνος Περσέα, 11. Περσείδες διάττοντες 12. Η θέση των Πλειάδων [Πούλιας] στον αστερισμό.
